Open Access

Özlem Gencer Çıtak

• Das Ziel dieses Beitrags besteht darin, am Beispiel der türkischen Germanistikstudenten an der Ege Universität die Merkmale und Entwicklung der pragmatisch-diskursiven Fähigkeit als eine Teilkompetenz der fremdsprachlichen Gesprächskompetenz zu untersuchen. Die Arbeit gliedert sich in zwei Abschnitte: Der erste Teil befasst sich mit der ausführlichen Beschreibung der Gesprächskompetenz als fremdsprachliche Kompetenz im Deutschen als Fremdsprache, der Bewertung der fremdsprachlichen Gesprächskompetenz als sprachproduktive Leistung und der Vorstellung von Subkategorien der pragmatisch-diskursiven Fähigkeit anhand der Beispiele aus dem Arbeitskorpus. Im zweiten Teil wird das Untersuchungsdesign und die Analyseergebnisse ausführlich dargestellt.
• Speech competence, which is the most concrete indicator of knowing a foreign language but is ignored in foreign language education, can be defined as an individual's ability to use that language fluently and effectively in varying communicative situations in a suitable manner to the topic, situation and the partner and the ability to maintain communication in that language without problems. The acquisition and progress of speech skill causes a significant problem for the students at the departments of German Language and Literature as well as German Language Education who learn German as a second foreign language after English in Turkey. Based on this fact, this study aims to analyse the progress of pragmatic and discursive competence of the students who learn German as a second language after English to form a whole through corpus-based data collected via a longitudinal study (between 2011-2014). In the experimental part of the study the corpus-based data was extracted from 20 exam and control speeches of 5 to 20 minute length applied to 8 students at the German Language and Literature department of Ege University Faculty of Letters and this data has been transcribed according to "the discourse and conversation-analytic transcription system" (GAT-2). According to the criteria of the progress of pragmatic and discursive competence have been analysed on one exam and 2 control speeches and then the quantitative data of the study has been collected, and thus the progress in 3 years was determined. The study reveals that the pragmatic and discursive competence of the students of the German Language and Literature Department who took part in the study as subjects did not improve significantly over the three years of undergraduate education following their first year at the university solely through attending courses.
• Bir yabancı dil bilmenin en somut göstergesi olan ancak yabancı dil öğretiminde geri planda kalan konuşma becerisi, bireylerin yetkin oldukları yabancı dili farklı iletişim durumlarında, konuya, duruma ve partnere uygun, akıcı ve etkili şekilde kullanmaları ve bu dilde iletişimi sorunsuz sürdürebilmeleri şeklinde tanımlanmaktadır. Konuşma becerisinin edinimi ve gelişimi, Türkiye'de Almancayı İngilizceden sonra ikinci yabancı dil olarak öğrenen Alman Dili ve Edebiyatı ve Alman Dili Eğitimi Bölümlerinin öğrencileri açısından büyük sorun teşkil etmektedir. Bu gerçekten yola çıkılarak, çalışmada Almancayı İngilizceden sonra ikinci yabancı dil olarak öğrenen öğrencilerin Almanca edimbilimselsöylemsel becerilerinin gelişimlerini boylamsal araştırma yöntemiyle toplanan sözlü derlem verileri üzerinde araştırmak amaçlanmıştır. Araştırmanın deneysel bölümünde, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Alman Dili ve Edebiyatı Bölümünden 8 öğrencinin, 2011-2014 yılları arasında belirli zaman aralıklarıyla 3 kez uygulanan, süreleri 5-20 dakika arasında değişen toplam 20 sınav ve kontrol konuşmasından araştırmanın sözlü derlem verileri elde edilmiş ve bunlar 'Konuşma Analizi Transkripsiyon Sistemi'ne (GAT-2) göre yazıya aktarılmıştır. Her deneğe ait bir sınav konuşması ve iki kontrol konuşması, Edimbilimsel-Söylemsel Becerinin gelişiminin değerlendirilmesine yönelik belirlenen kriterler açısından incelenerek çalışmanın sayısal verileri elde edilmiş ve bunların 3 yıllık süreçteki değişimleri saptanmıştır. Çalışma sonucunda araştırmaya denek olarak katılan Alman Dili ve Edebiyatı Bölümü öğrencilerinin edimbilimsel-söylemsel becerilerinin sadece alan derslerine katılım ile önemli düzeyde gelişmediği ortaya çıkmıştır.