Open Access

Erdal Ördek

• Die am Ende des 19. Jahrhunderts in Frankreich entstandene Décadence hatte einen wichtigen Einfluss auf europäische Literaturen. Charles Baudelaire, Paul Bourget, Hermann Bahr und Friedrich Nietzsche sind unter den Vertretern dieser literarischen Bewegung aufzuzählen. Die Wirkung der Décadence auf derzeitige türkische Literatur ist aus vielen Werken erkennbar. Yakup Kadris frühe Werke tragen auch klare Spuren der 'Décadence'. In seinem Roman 'Yaban' – obwohl es ein realistischer Roman ist – sind viele dekadente Eigenschaften zu betrachten. Der große Abgrund zwischen den türkischen Intellektuellen und den Dörfern ist ein wichtiges Thema des Werkes. Der Protagonist Ahmet Celâl beschließt nach dem Ersten Weltkrieg in einem kleinen Dorf Anatoliens zu leben. Durch seine Erfahrungen und Beziehungen mit den Dörflern treten zahlreiche dekadente Eigenschaften der Dörfler und des Protagonisten in Vordergrund. Ahmet Celâl konfrontiert die Einsamkeit, Krankheiten, Hilflosigkeit, Entfremdung und allerart soziokulturellen Verfall im Dorf, was die dekadente Seite des Dorfes zeigt. Andererseits sind seine dekadenten Haltungen wie Zurückgezogenheit, Übertreibung der Hässlichkeit und Schönheit, Widrigkeit, Verschönerung des Todes und Pessimismus im Werk zu sehen. In dieser Arbeit wird eine kurze Information über die Dekadenz und deren Vertreter vermittelt. Anhand der Décadence-Auffassungen von Nietzsche, Bourget und Bahr werden dekadente Motive in Yakup Kadris Roman Yaban dargestellt.
• 19. yüzyılda Fransa'da ortaya çıkan dekadans (Çöküş) akımının Avrupa edebiyatları üzerinde önemli bir etkisi olmuştur. Charles Baudelaire, Paul Bourget, Hermann Bahr ve Friedrich Nietzsche bu edebiyat akımının önemli temsilcileri arasındadır. Türk edebiyatında dekadansın etkilerine dönemin birçok eserlerinde rastlanır. Yakup Kadri'nin ilk dönem eserleri de önemli ölçüde dekadans izleri taşır. Gerçekçi bir roman olduğu halde Yaban romanında çok sayıda dekadan özelliği görmek mümkündür. Türk aydını ile köylüsü arasındaki derin uçurum eserde işlenen önemli konulardan birisidir. Eserin başkahramanı Ahmet Celâl Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Anadolu'nun küçük bir köyünde yaşamaya karar verir. Kahramanın köylülerle yaşadığı tecrübe ve ilişkiler ışığında kendisinin ve köylülerin çok sayıda dekadan özelliği ön plana çıkmaktadır. Ahmet Celâl köyün dekadan yanlarını gösteren yalnızlık, hastalık, umutsuzluk, yabancılaşma ve her türlü sosyokültürel çöküşle yüzleşmektedir. Öte yandan kendisinin de yalnızlığı, çirkinliği ve güzelliği abartması, ölümü güzelleştirmesi, aykırılık ve karamsarlık gibi dekadan tavırları eserde gözlemlenmektedir. Bu çalışmada dekadans akımı ve temsilcileri hakkında kısa bilgiler aktarılmakta, Nietzsche, Bourget, ve Bahr’ın dekadans anlayışları bağlamında Yakup Kadri’nin Yaban adlı romanındaki dekadan motifler açıklanmaktadır.