Refine
Year of publication
- 2017 (196) (remove)
Document Type
- Report (104)
- Article (53)
- Review (12)
- Contribution to a Periodical (9)
- Part of Periodical (6)
- Working Paper (3)
- Part of a Book (2)
- Doctoral Thesis (2)
- Bachelor Thesis (1)
- Book (1)
Has Fulltext
- yes (196)
Is part of the Bibliography
- no (196)
Keywords
- Adorno (6)
- global justice (5)
- Reconhecimento (4)
- Theodor W. Adorno (4)
- Axel Honneth (3)
- Donald Trump (3)
- Honneth (3)
- Recognition (3)
- Critical theory (2)
- Cuidado em saúde (2)
- Cuidado en salud (2)
- Democracia (2)
- Democracy (2)
- France (2)
- Franz L. Neumann (2)
- Health Care (2)
- Hegel (2)
- Institutional intersubjectivity (2)
- Integralidad en salud (2)
- Integralidade em saúde (2)
- Integrality in health (2)
- Internet (2)
- Intersubjetividade institucional (2)
- Investigación (2)
- Italy (2)
- Liberdade social (2)
- Luta por reconhecimento (2)
- Mali (2)
- Measurements, methods and theories (2)
- Medidas, métodos e teorias (2)
- Medidas, métodos y teorías (2)
- Pesquisa (2)
- Reciprocal recognition (2)
- Reconhecimento recíproco (2)
- Reconhecimento social (2)
- Reconocimiento social (2)
- Research (2)
- Social freedom (2)
- Social recognition (2)
- Socialism (2)
- Socialismo (2)
- Struggle for recognition (2)
- Teoria crítica (2)
- USA (2)
- Walter Benjamin (2)
- aliens (2)
- capitalism (2)
- critical theory (2)
- half-education (2)
- ideology critique (2)
- islamism (2)
- justice (2)
- political economy (2)
- religion (2)
- reparations (2)
- society (2)
- terrorism (2)
- trade (2)
- Адорно (2)
- відчуження (2)
- напівосвіта (2)
- суспільство (2)
- 2016 US presidential election (1)
- 2030 (1)
- ABC (1)
- Administered Culture (1)
- Aesthetics and Politics (1)
- Africa (1)
- Algorithmen (1)
- Altertum (1)
- America (1)
- Angela Merkel (1)
- Argentinien (1)
- Assad (1)
- Aufhebung (1)
- Ação comunicativa (1)
- Ação instrumental (1)
- Bundeswehr (1)
- Bush (1)
- Capabilities (1)
- Carl Schmitt (1)
- Catastrophe (1)
- Catástrofe (1)
- Charisma (1)
- Cidadania (1)
- Cine (1)
- Cinema (1)
- Citizenfour (1)
- Clinton (1)
- Comedy (1)
- Communicative action (1)
- Constantin Schreiber (1)
- Constitutions (1)
- Critical (1)
- Critical Pedagogy (1)
- Critical Theory (1)
- Critical Theory of Society (1)
- Cross-national (1)
- Crítica (1)
- Cultura administrada (1)
- Cultura digital (1)
- Culture Industry (1)
- Cyber Security (1)
- Cyber Sicherheit (1)
- Cyber Spionage (1)
- Cybercrime (1)
- Czech Republic (1)
- Cómico (1)
- David Hume (1)
- Decomposition methods (1)
- Deutsche Außenpolitik (1)
- Deutsche Bundesländer (1)
- Deutschland (1)
- Dialectic (1)
- Dialética (1)
- Dialética negativa (1)
- Digital Culture (1)
- Direito (1)
- Dirk Wilutzky (1)
- Discrimination (1)
- Discriminação (1)
- Diskussion (1)
- EU (1)
- EU citizenship (1)
- Eastern Europe (1)
- Educación (1)
- Educación Física (1)
- Educação Física (1)
- Erich Fromm (1)
- Estética (1)
- Ethical life (1)
- Eticidade (1)
- Eugenia (1)
- Eugenics (1)
- FARC (1)
- Fascism (1)
- Fascismo (1)
- Fight Social (1)
- Film (1)
- Formalism (1)
- Formalismo (1)
- Formation (1)
- Formação (1)
- Fraser (1)
- Frauen (1)
- Freedom (1)
- Friedensabkommen (1)
- Fundamentalism (1)
- Fundamentalismo (1)
- Gender (1)
- Gender gap (1)
- Germany (1)
- Geschlechterrollen (1)
- Global South (1)
- Global risk (1)
- Governance (1)
- Habermas (1)
- Hacken (1)
- Hamburg (1)
- Handlungstheorie (1)
- Hannah Arendt (1)
- Hayek, Friedrich A. von (1)
- Hillary Clinton (1)
- Horizontal sex segregation (1)
- Hungary (1)
- ICT (1)
- ISDS (1)
- Identidade (1)
- Indien (1)
- Industrie 4.0 (1)
- Indústria cultural (1)
- Innovation (1)
- Inside islam (1)
- Instrumental action (1)
- Internet Governance (1)
- Internetabschaltung (1)
- Internetpolitik (1)
- Internetsperren (1)
- Iris Marion Young (1)
- Islamischer Staat (1)
- Justificação pública (1)
- Kamerun (1)
- Katalonien (1)
- Kindersoldaten (1)
- Kolumbien (1)
- Kupfer (1)
- Kurden (1)
- Laughter (1)
- Legitimation (1)
- Legitimação (1)
- Liberalism (1)
- Liberalismo (1)
- Liberalismus (1)
- Liberdade (1)
- Liberty (1)
- London (1)
- Luta Social (1)
- MINUSMA (1)
- Manchester (1)
- Maria Mies (1)
- Marx (1)
- Materialism (1)
- Materialismo (1)
- Max Weber (1)
- Metallurgie (1)
- Mexiko (1)
- Moral (1)
- Motherhood penalty (1)
- Muslim ban (1)
- Nahostkonflikt (1)
- Naxos (1)
- Negative Dialectic (1)
- Negative Utopia (1)
- Neoliberalismus (1)
- Neolithikum (1)
- Nietzsche (1)
- Obama (1)
- Online Aktivimus (1)
- Pakistan (1)
- Parkinson’s disease (1)
- Parliamentary opposition (1)
- Pedagogia Crítica (1)
- Pedagogía Crítica (1)
- Physical Education (1)
- Poland (1)
- Political constructivism (1)
- Politische Theorie (1)
- Popper (1)
- Popper. (1)
- Populismus (1)
- Positivism (1)
- Positivismo (1)
- Postemocracy or integrated citizenship (1)
- Poverty measurement (1)
- Problem structuring (1)
- Procedimentalism (1)
- Procedimentalismo (1)
- Präsidentschaftswahl (1)
- Psicanálise (1)
- Psychoanalysis (1)
- Public justification (1)
- Razão (1)
- Reason (1)
- Rechtssouveränität (1)
- Reconstruction (1)
- Reconstrução (1)
- Redistribuição (1)
- Referendum (1)
- Rekruten (1)
- Religion (1)
- Religionspolitik (1)
- Religião (1)
- Replication (1)
- Rezension (1)
- Right (1)
- Risa (1)
- Risk assessment (1)
- Saudi Arabia (1)
- School of Frankfurt (1)
- Schopenhauer (1)
- Sicherheitskultur (1)
- Slovakia (1)
- Snowden, Edward J. (1)
- Social ecology (1)
- Solidariedade (1)
- Solidarity (1)
- Souveränität (1)
- Spanien (1)
- Stockpiling (1)
- Synthesis (1)
- Syrien (1)
- Síntese (1)
- Südamerika (1)
- TTIP (1)
- Taylor (1)
- Teatro (1)
- Technische Innovation (1)
- Teoria Crítica da Sociedade (1)
- Teoria da justiça (1)
- Teoria da semiformação (1)
- Teoría crítica (1)
- Teoría del Reconocimiento (1)
- Terrorismus (1)
- Theater (1)
- Theory of Justice (1)
- Theory of semiformation. (1)
- Tolerance (1)
- Tolerância (1)
- Totalitarismus (1)
- Trans-Pacific Partnership (TPP) (1)
- Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP) (1)
- Trump (1)
- UN (1)
- US Foreign Policy (1)
- Unabhängigkeit (1)
- Uncertainty (1)
- United States (1)
- United States politics (1)
- Utopia negativa (1)
- Vereinte Nationen (1)
- Verfassungsgebung (1)
- Vor- und Frühgeschichte (1)
- WTO (1)
- Well-being (1)
- White House (1)
- Zensur (1)
- Zivilisation (1)
- adaptation (1)
- alienación (1)
- alienation (1)
- anti-education (1)
- atheism (1)
- authoritarian capitalism (1)
- authoritarian statism (1)
- biographical research (1)
- capabilities approach (1)
- charisma (1)
- ciência (1)
- common ownership (1)
- compaixão (1)
- comparative institutional analysis (1)
- compassion (1)
- conditionality (1)
- constitutional patriotism (1)
- copper (1)
- cosmopolitanism (1)
- critical reflection (1)
- critical republicanism (1)
- cultural reproduction (1)
- culture (1)
- data protection (1)
- democracy (1)
- democratic consolidation (1)
- democratic ethics (1)
- development (1)
- dialectics (1)
- dialéctica (1)
- digital divide (1)
- digital economy (1)
- disease onset (1)
- distribution (1)
- dopamine (1)
- early home literacy (1)
- education (1)
- escola de Frankfurt (1)
- estrogen status (1)
- estética y Política (1)
- ethics (1)
- eticidad democrática (1)
- exploitation (1)
- facebook free basics (1)
- feminism (1)
- freedom (1)
- fundamentação da moral (1)
- gender (1)
- global commons (1)
- global distributive justice (1)
- global public opinion (1)
- higher education governance (1)
- historical institutionalism (1)
- human rights (1)
- illiberalism (1)
- individual responsibility (1)
- information and communication technologies (1)
- integration (1)
- international distributive justice (1)
- international domination (1)
- international law (1)
- investor protection (1)
- investor-state arbitration (1)
- ir theory (1)
- iscursive ethics (1)
- isomorphism (1)
- knife attack (1)
- lone wolf (1)
- marxism (1)
- mass culture (1)
- megaregional trade agreements (1)
- megaregionalism (1)
- metafísica (1)
- metallurgy (1)
- metaphysics (1)
- migration (1)
- mimesis (1)
- moral (1)
- multilateralism (1)
- musical performance (1)
- nationalism (1)
- negative freedom (1)
- neolithic (1)
- non-domination (1)
- nonhuman animals (1)
- online reading behavior (1)
- ontological security (1)
- opinión pública global (1)
- opportunity freedom (1)
- opportunity structures (1)
- parliaments (1)
- pathology (1)
- patriotismo constitucional (1)
- pessimism (1)
- pessimismo (1)
- political psychology (1)
- political theory (1)
- populism (1)
- populist activism (1)
- power (1)
- property (1)
- psychoanalysis (1)
- racial justice (1)
- radical democratic theory (1)
- recruitment (1)
- regime complexes (1)
- relational and non-relational (1)
- religião (1)
- right-wing authoritarianism (1)
- science (1)
- self-determination (1)
- sentience (1)
- slavery (1)
- social network analysis (1)
- sovereignty (1)
- spirit (1)
- spontane Ordnungen (1)
- state theory (1)
- theory of action (1)
- torture (1)
- totalidad (1)
- totality (1)
- transnational social protection (1)
- value creation (1)
- value of liberty (1)
- web series (1)
- Ética discursiva (1)
- ética (1)
- адаптація (1)
- антиосвіта (1)
- дух (1)
- критична рефлексія (1)
- культура (1)
- масова культура (1)
- освіта (1)
- патологія (1)
- свобода (1)
- ідея освіти (1)
- інтеграція (1)
Institute
- Gesellschaftswissenschaften (196) (remove)
We cannot imagine a political system without opposition. Despite this crucial position in politics, political science has largely neglected to study oppositions. Attempting to fill this gap, this article analyses the institutional opportunities of parliamentary oppositions. It offers a parsimonious framework by distinguishing two dimensions of opposition influence: Some institutions enable oppositions to control governments, while others offer opportunities to present alternatives. A comparison of oppositions’ opportunities in 21 democracies shows that countries fall into four groups along these dimensions: In majoritarian democracies, weak control mechanisms are countered by excellent opportunities to publicize alternatives. Consociational democracies are characterized by strong control mechanisms, but provide only weak opportunities to present alternatives. Moreover, in Southern Europe, control mechanisms and opportunities to present alternatives are weak, while both are pronounced in Nordic Europe. The results are summarized in three indices that can easily be applied in future research examining oppositions and their power.
"Es scheint normal, dass Frauen Opfer und Männer Täter sind" (Schwithal 2004:1). Permanent wird der akute Schutzbedarf von Frauen breitflächig thematisiert. Die Medien liefern täglich erschütterndes Material von Frauen, die Gewalt erfahren. In diesem Fall sind Hilfs- und Beratungsangebote leicht zu finden, Frauenhäuser sind in der breiten Masse der Bevölkerung bekannt und sensible Handlungsleitfäden für Betroffene und Angehörige liegen in Arztpraxen oder Supermärkten aus. Gegenstand ist überwiegend häusliche Gewalt1 - die Gewalt welche hinter verschlossenen Türen und von der Öffentlichkeit abgeschnitten geschieht und der Frauen hilflos ausgeliefert sind. TV-Spots, die Opfer dazu aufrufen nicht länger in der missbräuchlichen Situation zu verharren, richten sich ausschließlich an Frauen. Der quälende, schreiende und schmerzverursachende Mann – oft nur als dunkler Schatten, geballte Faust oder bedrohliche Stimme dargestellt – verharrt in der Täterrolle. ...
Er kam als junger Syrer Anfang der 60er Jahre nach Frankfurt. Am Studienkolleg der Goethe-Universität lernte er Deutsch, später dann studierte er bei Theodor W. Adorno und Iring Fetscher politische Philosophie. Mit 28 wurde Bassam Tibi Professor für Politikwissenschaft an der Universität Göttingen. Mittlerweile ist er emeritiert, aber seine Expertise ist nicht nur beim Thema Islam immer noch gefragt. Anfang Dezember diskutierte Tibi auf Einladung des Studienkollegs mit Geflüchteten des Academic Welcome Program. Und der Besuch des Adorno-Denkmals auf dem Campus Westend war für den 72-Jährigen natürlich Ehrensache.
Professor Dr. Karl-Otto Apel, Emeritus für Philosophie an der Goethe-Universität, ist am 15. Mai 2017 im Alter von 95 Jahren an seinem Wohnort in Niedernhausen im Taunus gestorben. Er war einer der wichtigsten Philosophen seiner Zeit und hat die Philosophie in Deutschland und weit darüber hinaus nachhaltig geprägt.
Prof. Brigitte Geißel und ihr Team von der Forschungsstelle Demokratische Innovationen an der Goethe-Universität beschäftigen sich mit der Krise der repräsentativen Demokratie, wie sie im Augenblick unter dem Eindruck der letzten Bundestagswahl verstärkt auch in der Öffentlichkeit diskutiert wird. „Wahlen und Parteienwettbewerb sind lediglich die Form, die wir heute am besten kennen; dieses institutionelle Set ist aber nicht der innerste Kern von Demokratie“, so das Team der Forschungsstelle in seinem folgenden Beitrag.
Este artigo visa discutir os modelos de síntese pressupostos pela dialética negativa de Adorno através de aproximações de temáticas maiores da filosofia de Karl Marx. Isto nos permitirá qualificar melhor a natureza materialista da dialética negativa adorniana, abordando inclusive o impacto político de certas elaborações conceituais.
La risa es uno de los temas menos estudiados en la obra de Walter Benjamin; sin embargo, constituye una de las claves para la comprensión de lo que el crítico alemán consideró que podría ser una politización del arte. En este artículo tratamos de desgranar el lugar de la risa en la teoría estética y política de Benjamin a partir de su conferencia «El autor como productor». Desde ese punto nos proponemos introducir su lectura de Bertolt Brecht, así como su polémica con Theodor W. Adorno.
O Objetivo deste artigo consiste em apresentar fundamentos da proposta epistemológica de Jürgen Habermas, identificados em obras precedentes à sua Teoria do agir comunicativo. A partir de Teoria analítica da ciência e dialética será explorada a proposta do autor, tendo percorrido antecipadamente pela querela entre Popper e Adorno; posteriormente busca-se analisar como Habermas, em debate com seus contemporâneos, retrata sua proposta em Técnica e ciência como ideologia, considerado um marco para a Escola de Frankfurt.
Este escrito reconstruye la problematización que Wellmer hace del planteamiento adorniano sobre el hundimiento de la metafísica y su articulación con una eventual alternativa estética para, inmediatamente, explorar la propuesta integral de la tercera Escuela de Frankfurt en torno a la eticidad democrática, sustentable desde los planteamientos de Dubiel, Honneth y Wellmer, como alternativa para una superación de las aporías que Adorno y la primera Escuela de Frankfurt no logran superar, categoría que nos remite en Habermas a su noción del patriotismo constitucional donde adquiere toda su proyección política postconvencional la eticidad democrática y que concurre en la figura de una opinión pública contestataria, que tanto Habermas como Nancy Fraser han querido fundamentar, como opción contra hegemónica y potencialmente emancipatoria en las sociedades en conflicto, para finalmente articular lo anterior con el talante cosmopolita del republicanismo que enfatiza, desde Nussbaum, Bohman y de nuevo Fraser, la perspectiva transnacional que las aspiraciones emancipatorias pueden tener en un mundo global, cuyas sinergias confluyen y concretan no solo estrategias de convivencia democrática nacionales e internacionales sino además, a través de las mismas, la superación concreta —no meramente ética o estética— de fenómenos de autoritarismo político y alienación social, en tanto mediación idónea, aunque parcial, de reconciliación en las sociedades complejas.
Теорія напівосвіти Адорно була вперше представлена як доповідь на З’їзді німецьких соціологів (1959). В ній розглядаються тенденції, що відбуваються у сучасній освіті і обумовлюють її кризу, яка загострюється у соціокультурних контекстах пізнього капіталізму. Теорія напівосвіти переосмислює і актуалізує концептуалізації освіти та культури у німецькій класичній філософії, марксизмі і фройдизмі, розкриваючи діалектику просвітництва через діагностику спотворень і деформацій освіти в опціях відчуженого духа, що криє у собі небезпеку ліквідації культури, яка перетворюється на масову, і руйнації людського буття через інструменталізацію свідомості та примусову адаптацію. Напівосвіта паразитує на ідеї освіти, яка є внутрішньо суперечливою через поєднання настанов на автономію та адаптацію. Подолання цієї суперечності можливе через негативну діалектику, яка комплементарно поєднує критику суспільства і критику освіти, відкриваючи для них нові горизонти
Theodor W. Adorno publicou o ensaio “Teoria da semiformação” (Theorie der Halbbildung) em 1959. A partir da publicação deste texto, observou-se sua relevância, sobretudo para que se pudesse compreender a maneira como a indústria cultural determinava a produção de prejuízos significativos no processo formativo. Desde então, a conquista do espírito feita pelo caráter fetichista dos produtos da indústria cultural, sendo esta uma das definições de Adorno sobre o conceito de Halbbildung, impulsionou a realização de muitas pesquisas sobre os danos decorrentes desta conquista na formação. Porém, investigar as atuais características do processo semiformativo não resulta na aplicação direta dos conceitos propostos por Adorno no final da década de 1950. Sendo assim, é preciso que tais conceitos sejam revitalizados por meio da análise das atuais mediações históricas. Seguindo essa linha de raciocínio, o principal objetivo deste artigo é argumentar que a reflexão crítica sobre o modo como a semiformação se renova, na atual sociedade da chamada cultura digital, torna-se fundamental para que se possam elaborar considerações sobre o renascimento da formação (Bildung).
To imitate all that is hidden. The place of mimesis in Adorno’s theory of musical performance
(2017)
The article examines the use of the concept of mimesis in Adorno’s notes towards a theory of musical performance. In trying to idiosyncratically define the latter as “reproduction”, Adorno relied on a framework elaborating on concepts introduced by Arnold Schoenberg, Hugo Riemann and Walter Benjamin – a framework that the article discusses insofar as it deals with the problem of mimesis. Specific attention is devoted to the relation between Benjamin’s essays on language and translation and Adorno’s theory of notation, that soon became the crucial aspect of his theory of reproduction. Given the shortcomings of Adorno’s theory, which in the end did not achieve its goals, the article proposes to capitalize on his terminology while at the same time rethinking his framework in the light of recent musicological paradigms for the study of musical performance. On the whole, the article shows that it was Adorno’s philosophical assumptions – in particular the theses of music’s non-intentionality and of its non-similarity to language – that prevented him from convincingly theorizing musical performance, and suggests an alternative framework for future research.
Examina-se aqui um estudo realizado por Theodor Adorno acerca das locuções radiofônicas do ativista político de extrema direita nos EUA, o pastor Martin Luther Thomas, à década de 30. Detendo-se nestes discursos por meio do método da análise de conteúdo, Adorno buscava entender os motivos que levaram os indivíduos a perpetuarem as mesmas relações econômicas que suas forças haviam superado, em vez de substituí-los por uma forma de organização social superior e mais racional. Passados mais de 70 anos, este estudo é, sem dúvidas, um instrumental precípuo para compreendermos o atual cenário social, principalmente o político.
Este artigo tem como objetivo principal analisar a relação entre utopia negativa e catástrofe na Estética de Adorno. O filósofo argumenta que a arte moderna é associada a um tipo de utopia que não é uma representação positiva do que a sociedade deveria ser. A utopia negativa apenas mostra o que a sociedade não deveria ser. A obra de arte está então carregada de contradições de uma sociedade não reconciliada. Tal explica por que a arte moderna e nova é tão recorrentemente caracterizada pelo feio, o repulsivo, o negro e o catastrófico. Na formulação de Adorno, a obra de arte se constitui como negação determinada da sociedade administrada. Como tal, a obra de arte é também negação determinada da cultura administrada, isto é, sua constituição é dada pela negação determinada dos padrões da Indústria Cultural e da tradição artística.
Com o advento da modernidade a filosofia passou a exigir que a religião prestasse contas à razão. A filosofia da religião de Kant é um exemplo desse tipo de iniciativa. Kant propôs julgar a religião no tribunal da razão. Mais de 200 anos depois, Habermas buscou renovar o projeto kantiano. Nosso trabalho visa esclarecer o modo como cada autor realiza o julgamento da religião no tribunal da razão. Além disso, discutiremos a relevância desse tipo de abordagem proposta por ambos os filósofos.
O presente trabalho aborda o problema da compreensão e justificação do conceito habermasiano de tolerância (Toleranz) nas sociedades marcadas por diferentes e incompatíveis (conflitantes) imagens de mundo (verschiedene und unverträgliche Weltbildern), onde se elaboram e articulam os contextos da justificação (Kontexte der Rechtfertigung) e o contexto da tolerância (Kontext der Toleranz). A meu ver, Habermas estabelece uma distinção ambivalente entre tolerância e não discriminação, baseada em uma dissonância cognitiva (kognitive Uneinheitlichkeit) aplicável às imagens de mundo (Weltbildern) concorrentes e mutuamente excludentes, resultando em uma diferenciação das expectativas normativas referente à resolução de dilemas que envolvem formas de vida culturalmente diferenciadas. Nas situações em que as objeções a crenças e práticas de uma forma de vida particular não se encontram baseadas em razões públicas (öffentliche Gründe), não caberia falar em tolerância, mas na luta pela igualdade de direitos de cidadania e reconhecimento de direitos culturais. A dificuldade consiste em declarar quais crenças e práticas seriam “eticamente objetáveis ou erradas”, mas que não poderiam ser igualmente julgadas, com base em “razões públicas”, como “moralmente rejeitáveis”, dada a existência de razões de aceitação (que não eliminam, mas superam as razões de objeção) e, portanto, objeto da tolerância, bem como aquelas crenças e práticas que não poderiam ser toleradas sob qualquer justificação moral baseada em “razões públicas” (crenças e práticas igualmente “eticamente objetáveis ou erradas” e “moralmente rejeitáveis”). Além disso, como ressalta Forst, nem sempre é possível estabelecer quais razões são “públicas” e podem constituir o fundamento de objeções razoáveis às crenças e práticas de alguém considerado “eticamente diferente” de “nós” ou ainda, como assevera Lafont, se estas mesmas razões estariam “disponíveis”.
O Direito liberal procede da ideia kantiana de um acordo de arbítrios conforme uma lei de liberdade externa, assegurando a ideia de um radicalismo pós-religioso de legitimidade e sem fundamentos metafísicos (Nozick). Habermas aproveita os sentidos do Direito liberal de Nozick e Kant, liberdade e não fundacionismo e associa a crítica ao Direito socialista a uma visão construtiva que, assim como Rawls (e seu pluralismo razoável), busca pensar as pretensões de um Direito democrático no espaço público. Superando a dicotomia socialista-liberal do século XX, Habermas busca manter a democracia e a pós-metafísica como elementos de um Direito pluralista que através do procedimentalismo institucionalizador das conquistas do espaço público movido pela razão comunicativa, possa assegurar as pretensões de legitimação da liberdade com as necessárias visões da “Teoria Crítica” sobre a legitimação da democracia no capitalismo tardio, preservando as autonomias pública e privada da tradição republicana e liberal de Kant.
O artigo apresenta brevemente as possíveis implicações da recusa da clonagem, do DGPI e da eugenia liberal para o formalismo da ética discursiva, pois tal recusa poderia sugerir a eleição de um modo de vida privilegiado, (uma vida humana baseada na “inteireza do patrimônio genético”). Apresentamos os elementos do formalismo ético de Habermas e os argumentos centrais de sua crítica às intervenções eugênicas. Sugerimos que a defesa habermasiana da manutenção da indisponibilidade do patrimônio genético (por seu papel na autocompreensão ética do humano como ser livre e autônomo) situa essa matéria da filosofia moral na tensão entre a ação comunicativa, no qual o debate deveria ter sede, e a ação instrumental, que ameaça monopolizar as decisões sobre o tema.
Schopenhauer afirma que uma ética não dogmática requer leis demonstráveis derivadas da experiência. Nesse sentido o fundamento de uma ética deve ser uma metafísica imanente, que sustente, na experiência possível, suas afirmações, e que seja, por isso mesmo, capaz de dar de uma vez por todas um fundamento legítimo à moral. A fundamentação da moral schopenhaueriana segue, portanto, uma argumentação muito próxima de uma metodologia científica. Para Schopenhauer a filosofia deve se aproximar mais de uma cosmologia do que da teologia. Max Horkheimer em “O pensamento de Schopenhauer em relação à ciência e à religião” destaca a fecundidade de tal posição filosófica e atualiza a importância de Schopenhauer tanto para sua formação quanto para uma legítima interpretação da modernidade. Acompanhamos, neste artigo tanto os aspectos fundamentais da fundamentação schopenhaueriana da moral, quanto aspectos da interpretação de Horkheimer da empreitada do filósofo.
Aproximações entre Nietzsche e Adorno acerca da massificação da cultura e da vida administrada
(2017)
Pretendemos pensar as relações entre arte e sociedade, tendo sempre em mente a tensão irredutível entre a autonomia e a heteronomia de uma em relação a outra. Para tanto, traçaremos uma análise dos argumentos principais a respeito dessa relação dialética, em dois momentos distintos da reflexão filosófica sobre o tema. Em um primeiro momento, traremos a defesa de uma certa autonomia da arte com referência não apenas à sociedade que a produz, como também aos valores morais que são ensinados através dela, com as reflexões e, sobretudo, com as críticas de Nietzsche sobre suas interpretações da tragédia clássica, a partir principalmente de O Nascimento da Tragédia, para, em um segundo momento, poder traçar um paralelo dessa argumentação com a constatação de Adorno a respeito da instrumentalização e da comercialização da arte, no contexto contemporâneo, expondo algumas das críticas de Nietzsche realizadas no séc. XIX sobre as produções culturais gregas do séc. IV a. C. e contextualizando-as em relação aos fenômenos estéticos contemporâneos.
У статті розглядаються соціокультурні контексти створення і рецепції теорії напівосвіти Т. Адорно на основі широкого застосування біографічного методу, що дозволило розкрити інтенціональність цієї теорії крізь призму спогадів учнів і колег. Запропоновано аргументативне підкріплення тези Ю. Габермаса про внутрішню роздвоєність теоретизування Адорно. Аналізуються інтерпретаційні схеми поняття Bildung (освіта, культура, формування) у німецькому ідеалізмі, де домінує семантика формування, а патології цього процесу відповідно концептуалізуються як деформації та розпад форм у різноманітніх маніфестаціях напівосвіти. Теорія напівосвіти є передусім діагностикою стану сучасних розвинутих суспільств, де засобами масової культури постійно продукуються такі патології, як відчуження і стани масового психозу. Цьому сприяє також тенденція рефеодалізації, яка, в свою чергу, виступає також симптоматикою духовної кризи постсучасності. Одним з проявів цієї кризи є радикальний антипод освіти - антиосвіта, яка є наслідком відмови сучасних навчальних і виховних практик від гуманістичної ідеї освіти. Для виходу із стану кризи критичної рефлексії потребують не тільки напівосвіта і антиосвіта, а й сама ідея освіти.
El texto se propone exponer críticamente algunos contenidos fundamentales del concepto de totalidad y su importancia para el pensamiento dialéctico. Partiendo de una crítica de la concepción hegeliana de totalidad, busca sin embargo defender este concepto, aunque reconstruido desde un giro materialista a partir de la filosofía desarrollada por Theodor W. Adorno. El concepto de totalidad cambiaría su significado y función a partir de la crítica materialista, pasando de la idea de un todo determinado y definitivo, a un criterio epistemológico y normativo para oponerse con efectividad a la imposición de una totalidad social.
A política de identidade e o conceito de reconhecimento têm se transformado em questões dominantes da teoria política contemporânea. Como conceito, o reconhecimento significa que um indivíduo ou grupo social reivindica o direito a ter sua identidade reconhecida, de forma direta ou através da mediação de um conjunto de instituições. As teorias que tem problematizado estas questões abordam tanto temas teóricos importantes como questões políticas centrais do nosso tempo, como a definição de direitos das minorias, reivindicações de autodeterminação nacional ou os desafios colocados por nossas sociedades cada dia mais multiculturais. Dessa forma, o objetivo central do presente artigo é apresentar e discutir os argumentos centrais de Charles Taylor, Axel Honneth e Nancy Fraser que têm se transformando em essenciais para esta discussão, enfatizando o debate em torno da relação entre reconhecimento e redistribuição, e mais especificamente entre o problema da injustiça baseada na questão da identidade e o problema da injustiça econômica. Por último, tentaremos entender algumas das implicações teóricas e políticas do discurso da diferença e das teorias do reconhecimento dentro de uma perspectiva conceptual mais ampla.
O reconhecimento é um conceito normativo. Ao reconhecermos alguém como portador de determinadas características ou capacidades, reconhecemos seu status normativo e estamos assumindo responsabilidade por tratar este alguém de determinada forma. O não reconhecimento, neste caso, pode significar privação de direitos e marginalização; em uma democracia pode impossibilitar indivíduos ou grupos de desfrutar o ideal igualitário democrático, por exemplo. Nas últimas três décadas, a reflexão sobre esta categoria se aprofundou e assumiu maior importância no debate entre liberalismo e comunitarismo em paralelo às demandas, por vezes pelas conquistas, de grupos e minorias (LGBTQIA, portadores de necessidades especiais, feministas, indígenas, étnicos, etc.) que se sentem não reconhecidos e se engajam em movimentos políticos através de lutas por reconhecimento. Retomaremos, aqui, o desenvolvimento do conceito de “eticidade” empreendido por Axel Honneth em Luta por reconhecimento (1992), obra fundamental para a reflexão sobre o tema. O autor situa sua teoria no meio termo entre a moral kantiana e as éticas comunitaristas: sua concepção é formal por entender que normas universais são condições de algumas possibilidades, mas é substantiva por se orientar pelo fim da autorrealização humana.
O presente estudo tem como objetivo investigar a ideia de reconhecimento jurídico na teoria de Axel Honneth, o que se dará mediante análise da obra Luta por Reconhecimento. Honneth, ancorado nas teorias de Hegel e Mead, estabelece o papel do direito como esfera de reconhecimento individual e seu potencial de asseguramento do autorrespeito. Empreende-se uma reconstrução da teoria honnethiana no atinente aos papéis desempenhados pelo direito na teoria da Luta por Reconhecimento de Axel Honneth, para em seguida, a partir da leitura que o autor desenvolve da teoria de Thomas Marshall, analisar o papel desempenhado pelos direitos subjetivos fundamentais como medium de sedimentação e ampliação de novas formas de reconhecimento e cidadania.
Intersubjetividade e ontologia social nas revisões da teoria do reconhecimento de Axel Honneth
(2017)
O artigo sintetiza as revisões que Axel Honneth impôs a sua obra após a recepção crítica de Luta por reconhecimento (1992), propondo compreendê-las como passos intermediários em direção ao novo modelo crítico apresentado em O direito da liberdade (2011), chamado por Honneth de reconstrução normativa. O objetivo não é examinar as determinações de método da reconstrução normativa, mas percorrer o caminho intelectual de Honneth entre suas duas obras principais, explicitando as revisões e os novos pressupostos da obra “madura” do autor. Essas revisões, concentradas ao redor de uma compreensão considerada por Honneth como mais adequada da intersubjetividade e da ontologia social, escoram e justificam as decisões de método do último livro. Desde o início de sua elaboração teórica, Honneth teve de lidar com a objeção de cometer sistematicamente uma falácia naturalista ao buscar o fulcro de uma teoria crítica da sociedade na experiência concreta do sofrimento. Mesmo Luta por reconhecimento ainda esteve justificadamente sujeito à mesma crítica, como Honneth viria a admitir. Argumento que o objetivo das revisões levadas a cabo na década de 2000 foi sanar essa lacuna, encontrando, por um lado, um índice de racionalidade interno ao próprio ato de reconhecimento, e, por outro, um índice de racionalidade presente nas normas e práticas sociais sedimentadas historicamente por relações de reconhecimento.
Trata de uma investigação teórica que problematiza os contornos de uma pedagogia crítica na atualidade. Adota a perspectiva do filósofo Axel Honneth como fio condutor da análise, especificamente os textos em que ele discute as características contemporâneas de uma teoria adjetivada de crítica. Após descrever seu posicionamento, extrai alguns sentidos para o empreendimento crítico no âmbito de uma pedagogia da educação física.
No presente artigo analisamos a ideia de solidariedade na teoria da justiça de Axel Honneth. Honneth em sua obra atualiza a teoria hegeliana da eticidade e concebe a existência de esferas de liberdade, sendo que uma delas é a liberdade social, na qual se situam relações pessoais, mercado e instituições políticas. Em O Direito da Liberdade Honneth desenvolve uma teoria em que busca analisar os problemas de desenvolvimento da democracia nas sociedades contemporâneas, e erige a solidariedade como um dos pressupostos normativos para a construção de uma democracia virtuosa, ancorada na participação cidadã.
Objective: to systematize the strengths and challenges of Axel Honneth’s Theory of Recognition, and to reflect on these as support for research in health care. Method: this is a reflection article which considers the potential of incorporating the category of recognition in the Honnethian proposition for research, understanding, exercising of practice and management of health care. Results: the process of recognition promotes the exploration and understanding of relations of power and respect, above all in terms of conflict which are ascribed to these. As a result, it indicates support for diagnoses and structuring nuclei for overcoming oppressive and unequal practices, with consequences for dealing with situations of insecurity, weaknesses in self-esteem and vulnerabilities in the interactions between the subjects, which are configured as contemporary challenges. Conclusion: in the scientific exploration of care, management and public policies in health, this theoretical framework can assist in the visibility of the context and in its critical knots, in order to promote autonomy and human dignity, which are relevant for the interpersonal relations in the processes of care, with fruitful contributions to the qualification of the health care.
Objetivo: sistematizar as potencialidades e desafios da Teoria do Reconhecimento, de Axel Honneth, e refletir sobre eles como subsídio às pesquisas em saúde.
Método: trata-se de artigo de reflexão que toma o potencial da incorporação da categoria reconhecimento na propositura honnethiana para pesquisa, compreensão, exercício e gestão do cuidado em saúde.
Resultados: o processo de reconhecimento favorece a exploração e a compreensão das relações de poder e respeito, sobretudo em termos do conflito a elas circunscrito. Dessa forma, indica subsídios para diagnósticos e núcleos estruturantes para a superação de práticas opressivas e desiguais, com desdobramentos para lidar com situações de insegurança, fragilidades na autoestima e vulnerabilidades nas interações entre os sujeitos, que configuram desafios contemporâneos.
Conclusão: na exploração científica do cuidado, gestão e políticas públicas em saúde, este referencial teórico pode auxiliar na visibilidade do contexto e seus nós críticos, para favorecer a autonomia e a dignidade humana, relevantes para as relações interpessoais nos processos de cuidado, com contribuições profícuas à qualificação da atenção à saúde.
From reciprocal recognition to a society that is properly 'social' : on Axel Honneth's recent work
(2017)
This paper addresses Axel Honneth's recent endeavors to defend his theory of justice, broadly described in Freedom's right (2011) as an analysis of society. The paper begins by exposing Honneth's model as a theory of institutional intersubjectivity rather than a theory of the struggle for recognition. This model, however, was subject to criticism due to its supposed acceptance of the capitalistic market economy as a social order. In order to defend it from such objections, Honneth (2016) exposes the normative core of socialist ideals as a version of social freedom. Finally, he presents a distinction between two forms of political intervention: an internal and an external struggle for recognition – and asserts the advantages of the former.
Este artigo apresenta uma discussão sobre a obra recente de Axel Honneth. Começando por uma exposição de seu projeto teórico mais amplo, descrito em O direito da liberdade (2011) como uma teoria da justiça sociologicamente ancorada, o artigo demonstra como Honneth se move da ideia de uma luta por reconhecimento em direção à ideia de intersubjetividade institucional. Este movimento, porém, é acompanhado por críticas que vêm nesta passagem o abandono das ambições críticas de seu modelo e um compromisso reformista com a ordem capitalista de mercado. A fim de responder a estas objeções, Honneth propõe uma reatualização da ideia do socialismo (2015) a partir da noção de liberdade social, concluindo com uma distinção entre duas formas de luta por reconhecimento, uma interna e outra externa – e defendendo as vantagens da primeira.
One striking observation in Parkinson’s disease (PD) is the remarkable gender difference in incidence and prevalence of the disease. Data on gender differences with regard to disease onset, motor and non-motor symptoms, and dopaminergic medication are limited. Furthermore, whether estrogen status affects disease onset and progression of PD is controversially discussed. In this retrospective single center study, we extracted clinical data of 226 ambulatory PD patients and compared age of disease onset, disease stage, motor impairment, non-motor symptoms, and dopaminergic medication between genders. We applied a matched-pairs design to adjust for age and disease duration. To determine the effect of estrogen-related reproductive factors including number of children, age at menarche, and menopause on the age of onset, we applied a standardized questionnaire and performed a regression analysis. The male to female ratio in the present PD cohort was 1.9:1 (147 men vs. 79 women). Male patients showed increased motor impairment than female patients. The levodopa equivalent daily dose was increased by 18.9% in male patients compared to female patients. Matched-pairs analysis confirmed the increased dose of dopaminergic medication in male patients. No differences were observed in age of onset, type of medication, and non-motor symptoms between both groups. Female reproductive factors including number of children, age at menarche, and age at menopause were positively associated with a delay of disease onset up to 30 months. The disease-modifying role of estrogen-related outcome measures warrants further clinical and experimental studies targeting gender differences, specifically hormone-dependent pathways in PD.
This paper analyses economic power, state power and ideological power in the age of Donald Trump with the help of critical theory. It applies the critical theory approaches of thinkers such as Franz Neumann, Theodor W. Adorno and Erich Fromm. It analyses changes of US capitalism that have together with political anxiety and demagoguery brought about the rise of Donald Trump. This article draws attention to the importance of state theory for understanding Trump and the changes of politics that his rule may bring about. It is in this context important to see the complexity of the state, including the dynamic relationship between the state and the economy, the state and citizens, intra-state relations, inter-state relations, semiotic representations of and by the state, and ideology. Trumpism and its potential impacts are theorised along these dimensions. The ideology of Trump (Trumpology) has played an important role not just in his business and brand strategies, but also in his political rise. The (pseudo-)critical mainstream media have helped making Trump and Trumpology by providing platforms for populist spectacles that sell as news and attract audiences. By Trump making news in the media, the media make Trump. An empirical analysis of Trump’s rhetoric and the elimination discourses in his NBC show The Apprentice underpins the analysis of Trumpology. The combination of Trump’s actual power and Trump as spectacle, showman and brand makes his government’s concrete policies fairly unpredictable. An important question that arises is what social scientists’ role should be in the conjuncture that the world is experiencing.
In this paper we propose a sociological concept of innovation capable of transcending the limitations faced by the approaches of common theories of action. The concept was formulated by Ulrich Oevermann and is based upon Max Weber’s theory of charismatic authority. We apply this concept to archaeological data, using the example of Neolithic copper metallurgy in central Europe, and discuss the importance of analyzing innovations that failed to materialize even though they might have been "in the air" at the time. The concept sketched here enables the scientific study of such a phenomenon.
Advances in information and communication technologies enable more decentralized and individualized mechanisms for coordination and for managing societal complexity. This has important consequences for the role of conditionality and the idea of individual responsibility in two seemingly unrelated policy areas. First, the changing information infrastructure enables an extension of conditionality in the area of welfare through greater activation, enhanced self-management, and a personalization of risks. Second, conditionality and personal responsibility also form an important ideational template and a legitimatory basis for facilitating value creation that is based on data as a raw material. This argument is illustrated looking at the trajectories of the digital strategies in the United Kingdom and Germany. In both cases, data protection is depicted as a question of individual responsibility and tied to certain forms of individual conduct.
Die Arbeit widmet sich der bisher wenig beachteten Demokratietheorie des neoliberalen Ökonomen und Sozialphilosophen Friedrich Hayeks. In seiner Ablehnung des Prinzips der Volkssouveränität scheint es Hayek nicht in erster Linie um die Kritik des demokratischen Elements zu gehen, sondern vielmehr um die moderne Idee staatlicher Souveränität schlechthin. Es ist folglich die Idee der Rechtssouveränität, so die grundlegende These, auf der Hayek seine doppelte Kritik von Naturrecht und Rechtspositivismus gründet. Entprechend ist der Staat in der von Hayek gezeichneten Utopie nicht länger Souverän, Ausdruck, Grund oder Herrscher (in) der Gesellschaft, sondern bloßes Mittel, um die "spontanen Ordnungen" der Gesellschaft (und der Märkte) zu schützen, ohne durch Gesetzgebung planen, gestalten oder intervenieren zu wollen. Allein solches, an den "Nomos" gebundenes, staatliches Handeln könne (und muss!) der "Meinung" der Menschen entsprechen. Die Klärung dieses sehr speziellen und auf David Hume zurückgehenden Verständnisses von "Meinung" erlaubt schließlich, das Denken Hayeks nicht nur hinsichtlich seines Souveränitätsbegriffs, sondern auch hinsichtlich seines Demokratiebegriffs vom Denken Carl Schmitts abzugrenzen. Entgegen dem prägenden Diskurs nach Cristi und Scheuerman, der die Kritik der hayekschen Theorie über die Problematisierung ihres schmittschen Gehalt unternimmt, soll die Arbeit den Blick dafür schärfen, dass der in Hayeks Theorie angelegte Autoritarismus auf eigenen philosophischen Füßen steht und sich nicht erschöpfend aus einem bewusst oder unbewusst übernommenen schmittschen Erbe erklären lässt.
Jed Kronckes The Futility of Law and Development – China and the Dangers of Exporting American Law ist ein Buch über das rechtliche Sendungsbewusstsein der Vereinigten Staaten vom neunzehnten bis zur Mitte des zwanzigsten Jahrhunderts. Jürgen Osterhammel verwendete den Begriff des Sendungsbewusstseins, um den Kern der Zivilisierungsmissionen in dieser Zeit zu beschreiben. Der bestehe in der "Selbstbeauftragung damit, die eigenen Normen und Institutionen an andere heranzutragen oder gar ihre Übernahme mit mehr oder weniger sanftem Druck zu erzwingen". ...
Staaten haben keine Freunde, sondern Interessen – das scheint sowohl unter Praktikern als auch unter Forschern der internationalen Politik allgemein bekannt zu sein. Entgegen diese weit verbreiteten Ansicht argumentiert diese Dissertation, dass es in der Tat Raum für das Konzept von Freundschaft in den internationalen Beziehungen gibt, und dass ein besseres Verständnis der hiermit verbundenen Dynamiken nicht nur dazu beiträgt, eine sich verändernde globale Ordnung besser zu verstehen, sondern auch die Beziehungen zwischen China und Afrika.
Aufbauend auf der konstruktivistischen Literatur zu staatlicher Identität sowie Erkenntnissen aus Psychologie, Soziologie und Anthropologie wird in einem ersten Schritt ein neues Modell internationaler Freundschaft entwickelt. Es bezieht sich auf eine verlässliche Beziehung zwischen Staaten, die sich gegenseitig entsprechend ihres eigenen Selbstverständnisses anerkennen, und die durch gegenseitige Identifikation sowie häufigen Austausch und enge Zusammenarbeit eine als intim zu bezeichnende Beziehung entwickelt haben. Dies bedeutet zwar nicht, dass ungleiche Macht und konkurrierende Interessen irrelevant werden; aber sie ermöglichen es den beteiligten Staaten, konstruktiv mit potenziell konfliktreichen Fragen von Macht und Interesse umzugehen, und bilden so eine zentrale Säule legitimer internationaler Ordnungen.
In einem zweiten Schritt wird dieses Modell der internationalen Freundschaft zur Analyse der chinesisch-äthiopischen und chinesisch-südafrikanischen Beziehungen herangezogen. Ausgehend von den Sichtweisen der jeweiligen Staatseliten wird das komplexe Zusammenspiel von Interessen und Identitäten in den gegenwärtigen Beziehungen zwischen China und Afrika beleuchtet, und wie die beiden bilateralen Beziehungen durch eine Reihe bewusster Entscheidungen schrittweise ihre aktuellen Qualitäten erworben haben. Heute bilden geteilte Ideen von historisch gewachsener Solidarität, überschneidendend strategischen Interessen und dem gemeinsamen Engagement für ein Projekt alternativer Modernisierung und globaler Transformation die Grundlage für zwei Beziehungen, die von China als beispielhafte „internationale Beziehungen neuen Typs“ gepriesen werden. Somit liefern die chinesisch-äthiopischen und chinesisch-südafrikanischen Beziehungen auch wichtige Einblicke, wie eine chinazentrierte internationale Ordnung aussehen könnte - zumindest für diejenigen Staaten, die diese Ordnung und ihre von Peking definierten Regeln und Rollen als legitim akzeptieren.
Scholars are coming to terms with the fact that something is rotten in the new democracies of Central Europe. The corrosion has multiple symptoms: declining trust in democratic institutions, emboldened uncivil society, the rise of oligarchs and populists as political leaders, assaults on an independent judiciary, the colonization of public administration by political proxies, increased political control over media, civic apathy, nationalistic contestation and Russian meddling. These processes signal that the liberal-democratic project in the so-called Visegrad Four (the Czech Republic, Hungary, Poland and Slovakia) has been either stalled, diverted or reversed. This article investigates the “illiberal turn” in the Visegrad Four (V4) countries. It develops an analytical distinction between illiberal “turns” and “swerves”, with the former representing more permanent political changes, and offers evidence that Hungary is the only country in the V4 at the brink of a decisive illiberal turn.